Wykorzystujemy ciasteczka (ang. cookies) w celu gromadzenia informacji związanych z korzystaniem ze strony. Stosowane przez nas pliki typu cookies umożliwiają: utrzymanie sesji Klienta (także po zalogowaniu), dzięki której Klient nie musi na każdej podstronie serwisu ponownie się logować oraz dostosowanie serwisu do potrzeb odwiedzających oraz innych osób korzystających z serwisu; tworzenie statystyk oglądalności podstron serwisu, personalizacji przekazów marketingowych,
zapewnienie bezpieczeństwa i niezawodności działania serwisu. Możesz wyłączyć ten mechanizm w dowolnym momencie w ustawieniach przeglądarki. Więcej tutaj.
Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady produktu wobec konsumenta. Czy to on ponosi wszelkie koszty związane z jej realizacją, czy może zrekompensować sobie poniesione koszty?
Odpowiedzialność sprzedawcy wobec konsumenta za wady rzeczy jest tzw. odpowiedzialnością absolutną co oznacza, że istnieje ona niezależne od winy, a nawet wiedzy sprzedawcy o wadzie sprzedanej rzeczy. W konsekwencji, w przypadku istnienia wady sprzedanej rzeczy, konsumentowi łatwo jest dochodzić praw z tytułu rękojmi, a sprzedawca ma w praktyce niewiele możliwości obrony przed takimi roszczeniami. W takiej sytuacji sprzedawca najczęściej musi zrealizować żądanie kupującego wymiany rzeczy na wolną od wad, usunięcia wady czy obniżenia ceny, a w skrajnych przypadkach, gdy konsument odstąpi od umowy, będzie musiał
zwrócić zapłaconą mu cenę.
Ustawodawca po latach braku stosownej regulacji prawnej w tym zakresie, dostrzegł w końcu niekorzystną sytuację sprzedawcy i w ramach nowelizacji przepisów Kodeksu cywilnego wprowadził kilka lat temu do systemu prawa wyraźne regulacje dotyczące uprawień takiego sprzedawcy. Obecnie sprzedawca, który poniósł koszty w wyniku wykonania uprawnień z tytułu rękojmi względem konsumenta, może żądać naprawienia poniesionej szkody od sprzedawcy wskutek którego działania lub zaniechania rzecz stała się wadliwa. Jest to tzw. roszczenie regresowe, po które sprzedawca taki może sięgnąć jeżeli sprzedana rzecz nie miała właściwości, które powinna mieć zgodnie ze swoim przeznaczeniem lub zgodnie z publicznie składanymi zapewnieniami lub została wydana w stanie niezupełnym. W relacji konsumenta do poprzedniego sprzedawcy wobec sprzedawcy (np. hurtowni w której dokonał zaopatrzenia sprzedawca konsumentowi), co do którego konsument zgłosił roszczenia z tytułu rękojmi jest już nieco bardziej ograniczona. O ile bowiem, jak wspomniałam wyżej, sprzedawca ponosi względem konsumenta odpowiedzialność absolutną, o tyle poprzedni sprzedawca ponosi odpowiedzialność tylko wówczas jeżeli to jego działania lub zaniechania spowodowały wadę albo wadę tę zataił przed sprzedawcą. Odpowiedzialnym na tej samej zasadzie jest także poprzedni sprzedawca, który sporządził instrukcje montażu i uruchomienia dołączoną do rzeczy, w przypadku w którym wada powstała na skutek zamontowania i uruchomienia rzeczy przez konsumenta zgodnie z instrukcją.
Z kręgu podmiotów odpowiedzialnych ustawodawca wyłączył inne podmioty biorące udział w procesie sprzedaży jak np. przewoźników (tak też J. Pisuliński (w:) System Prawa Prywatnego, t. 7, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Rajski, Warszawa 2011, s. 233). Tym samym w omawianym trybie nie poniesie względem sprzedawcy odpowiedzialności także producent elementów składowych rzeczy np. producent podzespołów zamontowanych w sprzedanym i wadliwym aucie. Odpowiedzialni wobec sprzedawcy są bowiem tylko inni, poprzedni sprzedawcy rzeczy.
Nie można również zapominać, że analizowany w niniejszym artykule art. 576 [1] kodeksu cywilnego ma zastosowanie jedynie w przypadku gdy konsument zgłosił względem sprzedawcy roszczenia z tytułu rękojmi. Przepis ten nie daje podstaw do żądania od poprzedniego sprzedawcy naprawienia szkody jeżeli, to kupujący – przedsiębiorca zgłosił skuteczne wobec sprzedawcy roszczenie z tytułu rękojmi. Sposobów dochodzenia roszczeń w takiej sytuacji należy poszukiwać na kanwie innych
regulacji prawnych. Podobnie będzie w przypadku gdy sprzedawca nie będzie mógł sięgnąć do tej regulacji z uwagi np. na charakter wady w stosunku, czy to do poprzedniego sprzedawcy, czy też innych podmiotów, o których była mowa wyżej. Wtedy również będzie musiał szukać ewentualnej ochrony bazując na innych przepisach prawa. Jeżeli jednak przesłanki odpowiedzialności o jakiej tu mowa spełnione zostały wobec więcej niż jednego z poprzednich sprzedawców żądanie naprawienia szkody można kierować do wszystkich z nich. Co bardzo ważne, odpowiedzialności przewidzianej w art. 576 [1] k.c. nie można wyłączyć lub ograniczyć. Postanowienia umowy pomiędzy sprzedawcami, które będą zawężały czy eliminowały odpowiedzialność sprzedawcy są nieważne.
Przyjmując odpowiedzialność poprzedniego sprzedawcy wobec tego, który zmuszony został zaspokoić roszczenia konsumenta należy sprecyzować jakiego rodzaju roszczenia mu konkretnie przysługują. Ustawa jednoznacznie stanowi, iż odszkodowanie obejmuje zwrot wydatków niezbędnych w celu realizacji uprawnień konsumenta, w szczególności związanych z wymianą lub usunięciem wady rzeczy sprzedanej, jej demontażem, transportem i ponownym zamontowaniem, a ponadto kwotę, o którą została obniżona cena rzeczy oraz utracone korzyści. Należy pamiętać, że jest to jedynie przykładowe wyliczenie co składać się może na wysokość odszkodowania. Nie ma przeszkód aby uwzględnić w nim również inne koszty, które musiał ponieść sprzedawca w związku ze skorzystaniem przez konsumenta z uprawnień z rękojmi. Mogą to być także koszty poniesione na poczet zweryfikowania zasadności roszczeń konsumenta czy inne, których poniesienie w danej sytuacji będzie konieczne czy uzasadnione. Trzeba jednak w takiej sytuacji mieć na uwadze to, iż koszty, których zwrotu domaga się sprzedawca nie mogą być nieuzasadnione tj. nie mieć związku z dochodzonymi roszczeniami, być niepotrzebnie podniesione ani też wykraczać poza ceny rynkowe.
„Poszkodowany” sprzedawca ma krótki czas na realizację opisanych uprawnień, a konkretnie jego roszczenia przedawniają się z upływem sześciu miesięcy, liczonym od dnia poniesienia przez niego kosztów z tytułu rękojmi i nie później niż od dnia, w którym powinien on wykonać swoje obowiązki wobec konsumenta. Innymi słowy, wydłużanie rozpoznania roszczeń konsumenta nie ma wpływu na bieg terminu przedawnienia.
